Διαβάζοντας και σχολιάζοντας το “ΝΟΥΜΑ” του Γ. Νικολόπουλου

ΤΑ 149 ΤΕΥΧΗ έφτασε η πολιτιστική έκδοση ΝΟΥΜΑΣ που διευθύνει επιτυχώς επί σειρά ετών ο χαλκέντερος Γιάννης Νικολόπουλος στον Πύργο Ηλείας και το νέο τεύχος που έφτασε στα χέρια μου πρόσφατα, περιέχει σημαντικά κείμενα για προβληματισμό στα οποία θα σταθούμε.
Ο ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟΣ άνθρωπος δεν μπορεί να είναι φανατικός. Η αποστολή του είναι να διατηρεί την ανιδιοτέλεια που χρειάζεται για να ελέγχει σε κάθε στιγμή και να διαφωτίζει, γράφει ο Αγγελος Τερζάκης έχοντας κατά νου προφανώς ένα ιδανικό πρότυπο πνευματικού ανθρώπου, δυσεύρετο σήμερα πάντως για πολλούς και διάφορους λόγους.
Η ΠΟΙΗΣΗ πρέπει να εκφράζει την αιχμή και η αποστολή του ποιητή να ήταν να κάνει έστω για μια στιγμή αισθητή την παρουσία της, γράφει ο Ελύτης, αρκεί βέβαια να σκεφτούμε από ποια θέση βλέπουμε την ποίηση κάθε φορά.
Η ΖΩΗ και η αλήθεια είναι παρουσίες μεταφυσικές, δηλαδή έρχονται μετά τη φύση και όχι εκ φύσεως, αναφέρει ο Χρήστος Μαλεβίτσης. Ως εκ τούτου ας αναλογιστεί ο καθένας τη θέση του για ποια ζωή και ποια αλήθεια ο λόγος.
ΠΟΤΕ δεν σιχάθηκα την ατμόσφαιρα της πολιτικής τόσο πολύ, έγραφε το καλοκαίρι του 1922 ο Κωστής Παλαμάς. Τόσο επίκαιρη στ’ αλήθεια η φράση αυτή σήμερα, για εντελώς άλλους λόγους πάντως.
ΜΗΤΕ αυτός που είναι νέος να αργεί να καταπιαστεί με τη φιλοσοφία, μήτε σαν φτάσει στα γηρατειά να φοβάται τον κόπο να φιλοσοφεί, έγραφε ο Επίκουρος σε επιστολή του στον Μενοικέα, μιλώντας για τη φιλοσοφία και τη ζωή που εκ των πραγμάτων συνυπάρχουν, όσο κι αν ορισμένοι θεωρούν ακόμα και στις μέρες μας, πως η φιλοσοφία είναι ξεκομμένη από τον τρόπο που ζούμε.
Η ΑΝΘΡΩΠΟΤΗΤΑ είναι όλη μία οικογένεια και όλοι μπορούμε να είμαστε ευτυχισμένοι ή όλοι δυστυχισμένοι, έγραφε ο πάντα ρεαλιστής Μπέρτραντ Ράσελ, άποψη που στις μέρες μας δοκιμάζεται επ΄δωυνα και αμφισβητείται ποικιλοτρόπως.
Η ΑΞΙΟΠΡΕΠΕΙΑ δεν μπορεί να θεωρηθεί σαν κάτι δεδομένο, έλεγε ο Κρισναμούρτι και ότι χρειάζεται ολοκληρωτική επίγνωση. Σε κίβδηλους καιρούς πόση αξιοπρέπεια μπορεί κανείς να διεκδικήσει;
Ο ΑΝΘΡΩΠΟΣ ως ηθική προσωπικότης δεν εντάσσεται μέσα στο νόμο της προόδου, έλεγε ο φιλόσοφος Γιάννης Θεοδωρακόπουλος, θέτοντας πολύ ψηλά τον πήχυ της ηθικής, που παραμένει διαχρονικά απλησίαστος και οδυνηρά απροσέγγιστος.
ΠΕΡΙ ΗΘΙΚΗΣ μιλούσε και ο Ντενί Ντιντερό, λέγοντας πως υπάρχει και είναι οικουμενική, συγχρόνως επισήμαινε πάντως τη σημασία της τυχαιότητας σε όλα αυτά.
Η ΑΔΙΑΦΟΡΙΑ είναι το νεκρό βάρος της ιστορίας, τόνιζε ο Αντόνιο Γκράμσι και σήμερα περισσότερο ίσως από άλλοτε, είμαστε υποχρεωμένοι να καταλάβουμε τη σημασία των επιπτώσεων που έχει η αδιαφορία για τη ζωή μας.
ΤΟ ΝΑ ΖΕΙΣ σημαίνει να προχωρείς σε ένα σκοπό, έγραφε ο Ορτέγκα Γασσέτ, αλλά ο σκοπός διαφέρει στον καθένα βέβαια και συχνότατα δεν αγιάζει τα «μέσα» που κανείς επικαλείται γι’ αυτόν.
Η ΚΑΝΟΝΙΚΗ χρήση της ελληνικής γλώσσας με τους γραμματικούς της κανόνες πρέπει να επιτυγχάνεται στο σχολείο, στη στοιχειώδη και μέση εκπαίδευση, αναφέρει σε κείμενό του ο κάποτε και πολιτικός Παναγιώτης Μποκοβός, που έχει τιμηθεί και με το βραβείο δοκιμίου «Παναγιώτη Φωτέα» παρεμπιπτόντως. Αυτονόητη ασφαλώς η προτροπή του, αλλά δυστυχώς εκτός πραγματικότητας που σήμερα υφίσταται, όπου η κακοποίηση της ελληνικής γλώσσας είναι παγιωμένη κατάσταση, που επιβεβαιώνει το τεράστιο κενό Παιδείας που υπάρχει.
ΟΤΙ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ υπαρξιστής, έλεγε σε όλους τους τόνους ο Αλμπέρ Καμύ, προς απογοήτευση όσων επέμεναν να τον θεωρεί υπαρξιστή και να τον ταυτίζουν με τον Σαρτρ, κάτι που τελικά ενοχλούσε και τους δύο.
ΖΩ ΣΑΝ ΠΟΙΗΤΗΣ και θα πεθάνω σαν ποιητής, διατυμπανίζει σε όλους τους τόνους ο βραβευμένος με το φετινό Νόμπελ Λογοτεχνίας Μπομπ Ντίλαν, που η βράβευσή του ήταν μια ευχάριστη έκπληξη.
Ο ΑΝΘΡΩΠΟΣ που υποτίθεται ότι θριαμβεύει έχει περιοριστεί στα στοιχειώδη , έγραφε ο Κώστας Αξελός. Αυτά τα στοιχειώδη ενδεχομένως να είναι και τα αναγκαία για τη μεγαλοσύνη του.
ΑΥΤΑ και άλλα πολλά και ασχολίαστα από μένα, θα βρείτε φίλτατοι στο τεύχος 149 του ΝΟΥΜΑ.
Ο ΝΟΥΜΑΣ είναι μια όαση στη σημερινή εκδοτική έρημο και αξίζει την προσοχή μας.
ΑΝΑΖΗΤΗΣΤΕ τον και απολαύστε τον.