Χωρίς την αποτυχία η επιτυχία δεν αξίζει

«ΔΙΑΣΤΑΥΡΩΝΟΜΑΣΤΕ κάποτε με ανθρώπους που δίνουν την αίσθηση, μέσα από τις προσωπικές τους αφηγήσεις, ότι βρίσκονται στο έλεος μιας σκληρής μοίρας, μιας ατυχίας ναρκοθετημένης στο μονοπάτι της ζωής τους, μιας ιστορίας γραμμένης, της οποίας η ακρόαση δημιουργεί αντιδράσεις αμήχανες, γυμνές από λόγια και ντυμένες με ξέφτια συναισθημάτων που φτιάχνουν κόμπους στο λαιμό. Εκείνες τις στιγμές, ένα κρίμα ατελείωτων αποσιωπητικών εκφέρεται και αιωρείται αναλλοίωτο.

Η ΨΥΧΙΚΗ επεξεργασία βραχυκυκλώνει διότι αυτό που καταδιώκει εμφανίζεται σαν εξωτερικό γεγονός, αυτόνομο, ανεξέλεγκτο. Το υποκείμενο μετατρέπεται είτε σε θύμα του πεπρωμένου του είτε, πιο απαξιωτικά, σε άξιο της μοίρας του.

ΜΠΟΡΟΥΜΕ να μιλήσουμε για υποκείμενα τα οποία, συχνά, καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής τους παραμένουν πιστά σε μια ασυνείδητη στρατηγική αυτοκαταστροφικότητας και αποτυχίας την οποία εφαρμόζουν, ανάλογα με την περίπτωση, στην ερωτική, οικογενειακή, κοινωνική και επαγγελματική τους ζωή, σε μια ατέρμονη επανάληψη.

ΟΙ ΑΠΟΤΥΧΙΕΣ τους γίνονται ακόμη πιο εκκωφαντικές στην περίπτωση που είχαν στη διάθεση τους όλα τα μέσα για να πε-τύχουν, φαινομενικά «δεν τους έλλειπε τίποτα».

ΠΡΟΣ αποφυγή άσκοπων και ισοπεδωτικών γενικεύσεων και  επειδή η αποτυχία αποτελεί φαινόμενο πολυδιάστατο και ετεροκαθορισμένο, όπως όλα, και σε απόλυτη εξάρτηση από τη θέση του παρατηρητή, το είδος του εξοπλισμού του και την τροπικότητα της στάσης του υποκειμένου υπό παρατήρηση, περιορίζω την αναφορά μου στις περιπτώσεις εκείνες όπου το υποκείμενο φαίνεται να οργανώνει τη ζωή του και τα διάφορα γεγονότα που τη συνθέτουν έτσι ώστε να αποτυγχάνει επανειλημμένως ως προς την κατάκτηση των στόχων και την ικανοποίηση των επιθυμιών που ορίζει συνειδητά.

ΓΙΑ την ψυχαναλυτική θεωρία, η επανάληψη αυτή, συχνά, συνιστά έναν από τους πιο θεαματικούς τρόπους εκδήλωσης του ασυνειδήτου με τη μορφή επικαθορισμένου συμπτώματος.

Η ΑΠΟΤΥΧΙΑ μιλάει στην ψυχανάλυση την ιστορία του υποκειμένου, το ρόλο που κλήθηκε να υποδυθεί σε μια παράσταση που παιζόταν ήδη προ καιρού.

ΜΑΡΤΥΡΑΕΙ τα μυστικά που αγνοεί, αποκαλύπτει τι του επιβλήθηκε, τι του απαγορεύθηκε -ίσως η επιτυχία και η πρόοδος- τι προσδοκίες έπρεπε να εκπληρώσει, τι κενά να γεμίσει, τι ανάγκες να ικανοποιήσει, τι τραύματα να επαναλάβει.

ΚΑΙ εν συνεχεία, η ψυχανάλυση μιλάει για τυραννικό υπερεγώ, ως ενσάρκωση του Άλλου, που προστάζει, καταδικάζει, απαγορεύει, ενοχοποιεί και υποτάσσει, οδηγώντας συχνά στην απώλεια και την καταστροφή κάθε επιθυμίας στο βωμό της απόλαυσης του, για ναρκισσιστική παντοδυναμία που αδυνατεί να οριστεί, να περιοριστεί και να ικανοποιηθεί και προσλαμβάνει κάθε υλοποίηση ως έκπτωση του μεγάλου ιδανικού, για άρνηση του ευνουχισμού που φωνάζει «γιατί να γίνω κάτι αφού θέλω να είμαι τα πάντα», για αντίσταση στις ιμπεριαλιστικές επιθυμίες των γονέων που απορρόφησαν κάθε ζωτικό χώρο και ασυνείδητη εκδίκηση, για αναπαραγωγή παρελθουσών τραυματικών εμπειριών, το πρωτότυπο των οποίων διέφυγε από τη διαδικασία συμβολοποίησης και καταδικάστηκε στην περιπλάνηση και την ατέρμονη επιστροφή.

ΣΥΧΝΑ ο άνθρωπος καταναλώνει τη ζωή του με την επανάληψη πραγμάτων που δεν θεωρεί δικά του και που ενίοτε τον ταλαιπωρούν και τα αποστρέφεται.

ΟΤΑΝ η αποτυχία γίνεται σύμπτωμα αποτελεί μεταφορά της οποίας το νόημα παραμένει κρυμμένο σε μια «άλλη σκηνή», έναν άλλο τόπο, αυτόν του ασυνειδήτου. Η εξερεύνηση τραβάει σε μάκρος και η αποτυχία καιροφυλαχτεί.

Υ.Γ. Το θέμα δεν είναι να μην αποτυγχάνεις, αλλά να αποτυγχάνεις για λογαριασμό σου, το θέμα δεν είναι να πετυχαίνεις, αλλά να πετυχαίνεις για λογαριασμό σου, το θέμα δεν είναι να επιθυμείς αλλά να επιθυμείς για λογαριασμό σου, το θέμα δεν είναι να μιλάς αλλά να μιλάς εσύ».

***

ΣΥΝΤΑΓΕΣ αποτυχίες με ασυνείδητα υλικά από την Αννα Σωτηράκου.

ΚΑΙ πάλι στην αποτυχία στεκόμαστε αλλά από άλλη σκοπιά και χωρίς καμία διάθεση απαισιοδοξίας εννοείται.

ΑΛΛΩΣΤΕ γιατί να συνδυάσουμε την αποτυχία με την αποτυχία;

ΚΑΙ ο πιο αισιόδοξος άνθρωπος δικαιούται να αποτυγχάνει και να μην κρύβει την αποτυχία του δε νομίζετε;

ΤΟ ΖΗΤΗΜΑ είναι η αποτυχία να μη γίνεται αίσθηση μονιμότητας γιατί τότε δεν ξεπερνιέται με καμία επιτυχία.

ΚΑΙ ασφαλώς δικαίωμα όλων είναι να αποτυγχάνουν για λογαριασμό τους και όχι για λογαριασμό και εις βάρος των άλλων.

ΑΥΤΟ το δικαίωμα το χάνουν οι πολιτικοί βέβαια από τη στιγμή που η αποτυχία τους έχει δυστυχώς τους άλλους πολίτες ως αποδέκτες και αυτοί είναι τελικά που πληρώνουν τα σπασμένα.

Η ΑΠΟΤΥΧΙΑ των πολιτών ωστόσο δεν μπορεί να έχει βαρύνουσα θέση σε ένα αφιέρωμα στην αποτυχία, ιδιαίτερα μάλιστα όταν αυτή αντιμετωπίζεται εγκωμιαστικά.

ΤΟ ΔΙΚΑΙΩΜΑ στην αποτυχία είναι αναφαίρετο και μη «μασάτε» φίλτατοι.

ΑΠΟΤΥΧΕΤΕ χωρίς ενδοιασμούς και ενοχές, άλλωστε και η αποτυχία συστατικό της ζωής μας είναι.

ΑΛΛΩΣΤΕ χωρίς την αποτυχία καμία επιτυχία δεν θα είχε την αξία που της αναλογεί.

Θανάσης Παντές

43 Συνολικές προβολές, 1 Σήμερα