Της ΓΑΡΥΦΑΛΛΙΑΣ ΚΑΤΣΑΜΠΑΝΗ-ΤΣΑΓΚΑΡΗ

Ο λαός μας έχει συνδυάσει τις απόκριες με γιορτές χαράς, ξεφαντώματος, κεφιού και γλεντιού, με ήθη και έθιμα που έρχονται από τα βάθη των χιλιετηρίδων, παγανιστικά που μας παραπέμπουν στις προχριστιανικές λατρείες και δοξασίες προς τιμήν του θεού Διονύσου και στις γιορτές και τελετές προς τιμήν της Άνοιξης, της αναγέννησης της φύσης και των θεοτήτων της γονιμότητας.

Καρναβάλι, η λέξη προέρχεται από την Ιταλική λέξη Carna-vale που σημαίνει άρση του κρέατος, αποχή από το κρέας, αποκριά.

Σε πολλούς λαούς και πολιτισμούς το καρναβάλι έχει τις ρίζες του στην προχριστιανική εποχή και γίνονταν για να τιμήσουν τις τότε θεότητες, να γιορτάσουν την αρχή του νέου χρόνου, την Άνοιξη και την αναγέννηση της φύσης. Οι Αρχαίοι Έλληνες τις γιορτές αυτές τις έλεγαν Διονύσια, οι Ρωμαίοι Λουπερκάλια και Σατουρνάλια, οι Εβραίοι Πουρίμ και οι Αιγύπτιοι γιορτές της Ίσιδας. Στις γιορτές αυτές οι άνθρωποι μεταμφιέζονταν, έβαφαν το πρόσωπό τους με μουτζούρα, μπογιές και στα Διονύσια με τρυγία, κατακάθι του κρασιού, έσμιγαν  και λάμβαναν μέρος σε γιορτές χαράς, κεφιού με χορούς και γλέντια.

Όταν εξαπλώθηκε και επικράτησε ο Χριστιανισμός οι λαοί προσπάθησαν να υποκαταστήσουν τα Σατουρνάλια και τα Λουπεκάλια οι Ρωμαίοι, τα Διονύσια οι Έλληνες και κάθε λαός τις δικές του γιορτές, τα δικά τους παγανιστικά ήθη και έθιμα, στη νέα θρησκεία με τις γιορτές της αποκριάς και του καρναβαλιού. Κράτησαν τα έθιμα αυτά γιατί τους άρεσαν και αποτελούσαν νησίδα ανάπαυσης και χαράς στη μουντή καθημερινότητα, στη δύσκολη και κοπιαστική τους ζωή. Στη σημερινή τους μορφή το καρναβάλι διαμορφώθηκε το Μεσαίωνα στην Ιταλία αν και παρόμοιες γιορτές γίνονται σ’ όλες τις χώρες της Μεσογείου.

Τώρα η αποκριά, το καρναβάλι, γιορτάζεται με εκδηλώσεις που συνδέονται με παραδόσεις του κάθε τόπου, μασκαράδες με στολές που βγήκαν μέσα από τα παραμύθια, τους μύθους, τους θρύλους αλλά και από την καθημερινότητα, την επικαιρότητα, με παρελάσεις αρμάτων, μεταμφιεσμένων, μέσα σε σατυρικό και σκωπτικό κλίμα και πνεύμα, με σερπαντίνες, κομφετί και με χορούς συλλόγων και διαφόρων ομοειδών ομάδων.

ΟΙ ΑΠΟΚΡΙΕΣ ΤΩΝ ΠΑΙΔΙΚΩΝ ΜΟΥ ΧΡΟΝΩΝ

Ο Γενάρης στα στερνά του, τώρα που γράφω, και στην άκρια του κήπου μου άνθισαν δυο – τρεις αγριομαργαρίτες που γέρνουν τα κεφαλάκια τους στον παγωμένο αέρα. Τους χαμογελώ, τις καλωσορίζω και ευχαριστώ το Θεό που και φέτος με αξίωσε να τις ξαναδώ. Τα ανθάκια  μες στο καταχείμωνο μου φέρνουν το μήνυμα πως από κάπου μακριά ξεκίνησε η Άνοιξη να ζεσταίνει τη γη, να ζεσταίνει ανθρώπους και ζωντανά και στολίσει τη φύση με χρώματα και μοσχοβολιές. Ο νους μου πισωγυρίζει και με σεργιανάει, μέρες που ’ναι, στα παιδικά μου χρόνια, και μου θυμίζει ανθρώπους, σκηνές και βιώματα. Στο κατώφλι ο Φλεβάρης που μας φέρνει εφέτος νωρίς – νωρίς τις απόκριες. Σαν σε ασπρόμαυρη κινηματογραφική ταινία περνούν μπροστά στα μάτια μου το χωριό μου, η γειτονιά μου με τους ανθρώπους της τότε που ήμουν παιδί, όλοι τους αγαπητοί. Τότε, εκεί, την πρώτη εβδομάδα των απόκρεων έσφαζαν τα γουρούνια, γουρνοσφαξιές όπως έλεγαν ή χοιροσφάξια.

Οι νοικοκυρές σηκώνονταν πολύ πρωί και έβραζαν σ’ ένα λεβέτι που το είχαν από βραδύς γεμίσει νερό. Ετοίμαζαν το θερμό όπως έλεγαν για να είναι έτοιμο για το καθάρισμα του γουρουνιού. Οι άνδρες, συγγενείς και γείτονες, πήγαιναν από αυλή σε αυλή και έσφαζαν τα γουρούνια. Γέμιζε ο αέρας από τις φωνές (τα σκουξίματα) των χοίρων. Η νοικοκυρά έβαζε στο στόμα του χοίρου ένα λεμόνι για να γίνει το κρέας του νόστιμο, όπως έλεγαν. Καθάριζαν από τις τρίχες το γουρούνι, άνοιγαν την κοιλιά του και έβγαζαν σε ταψιά τα έντερα και τα άλλα εντόσθια. Στη συνέχεια κρέμαγαν το σφάγιο από τα ξύλα της σκεπής (πατερό) για να στραγγίξει από τα υγρά του. Η νοικοκυρά έκοβε και έψηνε στα κάρβουνα ένα μεζέ από το σφαχτό και το πρόσφερε μαζί μ’ ένα ποτήρι κρασί στους άνδρες που έφευγαν να συνεχίσουν το έργο τους σ’ άλλο σπίτι, σ’ άλλη αυλή ευχόμενοι πάντα «και του χρόνου», «χρόνια πολλά», «καλοφάγωτο και στο κιούπι».

Ο αδελφός μου όπως και τα άλλα αγόρια περίμεναν με περισσότερη χαρά το σφάξιμο του γουρουνιού γιατί η φούσκα του (η ουροδόχος κύστη) ήταν γι’ αυτά ένα παιχνίδι. Τη φούσκωναν, έβαζαν μέσα δυο σπυριά κούκλας (σπόρους αραποσίτι) για να κάνει θόρυβο, την κύλαγαν στη στάχτη για να πάρει την υγρασία από την έξω επιφάνειά της και ξεχύνονταν στους δρόμους και τις αλάνες να παίξουν μπάλα.

Οι νοικοκυρές πήγαιναν στο αυλάκι στο τρεχούμενο νερό, (τότε δεν υπήρχε νερό στα σπίτια του χωριού μου), και έπλεναν τα έντερα που άλλα, τα λεπτά, τα γέμιζαν λουκάνικα και τα χοντρά τα έκαναν οματιές γεμίζοντάς τα με χοντροκομμένο σιτάρι, κομμάτια από το πνευμόνι του χοίρου, καυκαλίδες και λέρχουδες (αρωματικά αγριόχορτα) όταν ψήνονταν οι οματιές στο φούρνο μοσχοβόλαγε ο τόπος και ήσαν νόστιμες λιχουδιές.

Την επομένη του σφαξίματος των ζώων έκοβαν το σφάγιο σε μεγάλα κομμάτια, αλάτιζαν το κρέας με χοντρό αλάτι και τα τοποθετούσαν σε μεγάλα καλάθια (κόφες) για να το πιάσει το αλάτι να σιτέψει και να στραγγίξουν τα υγρά του. Το άφηναν εκεί μια εβδομάδα.

Τη δεύτερη εβδομάδα της αποκριάς, την Πέμπτη οι νοικοκυρές σηκώνονταν πολύ πρωί «μπονώρα», όπως έλεγαν και ξέβγαζαν το κρέας με κρύο νερό για να φύγει το αλάτι που πιθανόν να μην είχε λιώσει και τα υγρά του και το έριχναν στο φρεσκογανωμένο λεβέτι δίπλα που έβραζε το νερό. Μέσα είχαν βάλει πορτοκαλόφλουδες και  μπαχαρικά για να αρωματίσουν το κρέας. Άφηναν το κρέας να βράσει καλά και στη συνέχεια το έβγαζαν σ’ ένα ξύλινο σκαφίδι για να στραγγίσει. Έβραζαν στο ίδιο νερό και τα λουκάνικα. Αφού στράγγιζε το κρέας έβαζαν σ’ ένα μεγάλο ταψί ή σ’ ένα άλλο λεβέτι, λάδι και αφού έκαιγε πέρναγαν από εκεί σιγά – σιγά όλο το κρέας για να πάρει χρώμα, να ροδίσει. Η μυρωδιά του κρέατος, το άρωμα της πορτοκαλόφλουδας και των μπαχαρικών, η τσίκνα, ξεχυνόταν στον αγέρα και μοσχοβόλαγε ο τόπος, γι’ αυτό την Πέμπτη αυτή τη λέγανε, κι έτσι έμεινε να τη λένε, Τσικνοπέμπτη. Την Τσικνοπέμπτη «έλιωναν» τα παστά, όπως έλεγαν. Όποιον πέρναγε από εκεί, η νοικοκυρά τον φίλευαν μεζέ και ένα ποτήρι κρασί κι αυτός ευχόταν «καλοφάγωτο», «χρόνια πολλά», «και του χρόνου». Όταν το κρέας το παστό κρύωνε, το τοποθετούσαν σε πιθάρια, τα κιούπια, (μεγάλα πήλινα σκεύη), και το σκέπαζαν με το λίπος που είχε μείνει στο λεβέτι από το βράσιμο του κρέατος και το λάδι που το είχαν τηγανίσει για να μην μείνει ξέσκεπο το κρέας και μουχλιάσει. Σε μια κατσαρόλα έβραζαν τη μπόλια (περιτόναιο) του ζώου χωρίς αλάτι και έβγαζε το λίπος που είχε. Αυτό το λίπος, «το ανάλατο», όπως το έλεγαν το έβαζαν σε μια πινιάτα, (μικρό πήλινο σκεύος) και το είχαν για γιατρικό. Τα κιούπια ετοποθετούντο στην αποθήκη και υπήρχε πάντα έτοιμο νόστιμο κρέας για όλη την χρονιά τότε που δεν είχαν βγει ακόμα ηλεκτρικά ψυγεία.

Στις θύμισές μου αυτές πρωταγωνιστεί πάντα η άγια μορφή της μάνας μου, στυλοβάτης και κολόνα του σπιτιού μας αφού η οικογένειά μας ορφάνεψε εξ απαλών ονύχων από πατέρα και η μάνα μας έμεινε μόνη της στα 29 της χρόνια με τρία παιδιά μικρά που εγώ η μεγαλύτερη ήμουν επτά χρονών.

Την πρώτη και τη δεύτερη εβδομάδα της αποκριάς ήταν ελεύθερη η κατανάλωση κρέατος (κατάλυση). Την Κυριακή μετά την Τσικνοπέμπτη την έλεγαν Κυριακή της Κρεατινής. Η οικογένεια μαζευόταν γύρω από το τραπέζι και όλοι γεύονταν φαγητά με βάση κυρίως το κρέας. Πολλές φορές, μαζεύονταν πολλές συγγενικές οικογένειες όλοι μαζί  να αποκρέψουν, πότε στο ένα σπίτι και πότε στο άλλο, αλλά κυρίως εκεί που ήσαν ο παππούς και η γιαγιά, οι γενάρχες της οικογένειας. Ήταν για όλους γιορτή χαράς αυτό το αντάμωμα. Στο χωριό μου  η νοικοκυρά τράβαγε στο παραγώνι τη στάχτη με τη μασιά σε λίγη απόσταση από την φωτιά, μπροστά, και τοποθετούσε εκεί τόσα αυγά όσα ήσαν τα μέλη της οικογένειας και τα ονομάτιζε. Από καιρό σε καιρό τα γύριζε, έτσι ώστε η φωτιά «να τα δει» και να τα ψήσει ομοιόμορφα απ’ όλες τις μεριές. Αν κάποιου το αυγό έσπαζε στο ψήσιμο, σπάνια γινόταν, το θεωρούσαν κακοσημαδιά. Ώσπου να φάνε τα κρεατικά ψήνονταν και τα αυγά και έπαιρνε καθ’ ένας το δικό του.

Η πεθερά μου και ο άνδρας μου, στα άγια οι ψυχούλες τους, μου έλεγαν πως όταν τέλειωνε το αποκριάτικο τραπέζι και πριν σηκωθούν, έπιαναν το τραπέζι όπως ήταν, το σήκωναν ελαφρώς από το πάτωμα και ο πατέρας έλεγε: «φάγατε»; «φάγαμε» απαντούσαν όλοι, «χορτάσατε;», «χορτάσαμε» απαντούσαν όλοι, «Πάντα χορτασμένοι να ’μαστε», «χρόνια πολλά», «και του χρόνου» έλεγαν όλοι. Ακούμπαγαν το τραπέζι κάτω, έκαναν το σταυρό τους σηκώνονταν και έπιαναν όλοι χαρούμενοι θέση κοντά στο τζάκι που έκαιγε τα χοντρά κούτσουρα και ήταν ευλογιά θεού και χαρά τότε που κάτω από την ίδια στέγη συνυπήρχαν και ζούσαν αρμονικά τρεις γενεές. Στο συγκεκριμένο σπίτι ζούσα αγαπημένα εννέα άτομα.  Ο παππούς, η γιαγιά, ο πατέρας, η μητέρα και τα πέντε παιδιά τους.  Έτσι ήταν τότε και το σκαμνί του παππού και της γιαγιάς ήταν δίπλα στο μπεσίκι των παιδιών που μεγάλωναν με τα όμορφα, πρόσχαρα και διδακτικά παραμύθια, τους λαϊκούς μύθους και θρύλους των γιαγιάδων και των παππούδων. Ενώ τώρα;  Τα παιδιά μεγαλώνουν τώρα με τις τρομακτικές γεμάτες βία ιστορίες της τηλεόρασης και του διαδικτύου έτσι που σιγά -σιγά συνηθίζουν στη βία και στο έγκλημα και απαξιώνουν αξίες και ήθη που κρατούν όρθια τη ζωή και την κοινωνία.  Μετά ξαφνιαζόμαστε και απορούμε όλοι που οι βάρβαροι δεν έρχονται μόνο απ’ έξω αλλά και από τα παιδικά δωμάτια.

Να με συμπαθούν οι αναγνώστες που ξεστράτισα, ας είναι. Συνεχίζω επί του θέματος για τις Απόκριες ο λόγος.

Την τελευταία Κυριακή της αποκριάς την έλεγαν Κυριακή της Τυροφάγου. Όλη αυτή την εβδομάδα (την προ) καταναλώνουν τυρί, τυρόπιτες, μυζήθρα, γάλα και γιαούρτι. Την Κυριακή της Τυροφάγου όλη η οικογένεια μαζευόταν όπως και την Κυριακή της Κρεατινής και έτρωγαν μόνο τροφές, φαγητά με βάση το γάλα και το τυρί.

Η μάνα μου, λιβάνι στο χώμα της, ετοίμαζε το ζυμάρι και έφτιαχνε πάνω στο πλαστήρι, χειροποίητα μακαρόνια με σταρένιο αλεύρι. Τα έβραζε στον μπακιρένιο τέτζερη που ήταν πάνω στη φωτιά στο παραγώνι, τα στράγγιζε και τα σέρβιρε στα πιάτα, στρώμα – στρώμα, μακαρόνια μυζήθρα μέχρι να γεμίσουν ως επάνω. Αφού γέμιζε τα πιάτα έβαζε στη φωτιά το τηγάνι και έριχνε μέσα λίπος ανάλατο και βούτυρο από τα σπιτικά μας ζώα, δυο κατσίκες και δυο προβατίνες, που πάντα είχαμε. Αφού έκαιγε το βούτυρο και το λίπος στο τηγάνι, περιέχυνε, «έκαιγε», τα μακαρόνια και μοσχοβόλαγαν. Ακόμα έχω στις αισθήσεις μου το άρωμα και τη γλύκα από τα «αρτυμένα», «φτιαχτά» μακαρόνια που έφτιαχναν τα άγια χέρια της μάνας μου.

Το τραπέζι της Κυριακής της Τυρινής εκτός από τα μακαρόνια, το τυρί, περιείχε ανάλατη φρέσκια μυζήθρα, φρέσκο ανάλατο τυρί και γιαούρτι, πλούσιο πάντα και χορταστικό. Κατά το έθιμο οι ανύπαντρες κοπέλες έπαιρναν κρυφά πάντα, ένα μακαρόνι και το τοποθετούσαν κάτω από το προσκέφαλό τους για να ονειρευτούν, να δουν στον ύπνο τους ποιον θα παντρευτούν.

Τελείωναν εκείνη τη νύχτα οι αποκριές. Την επόμενη μέρα  την Καθαροδευτέρα άρχιζε η Μεγάλη Σαρακοστή με νηστεία, για σωματική αποτοξίνωση και πνευματικό εξαγνισμό, ώστε οι πιστοί έτοιμοι να βιώσουν την εβδομάδα των παθών του Κυρίου και το θαύμα των θαυμάτων της εκ νεκρών Ανάστασή Του.

ΣΥΝΕΧΙΖΕΤΑΙ ΤΗΝ ΕΠΟΜΕΝΗ ΔΕΥΤΕΡΑ

Γράφει ο ΑΜΒΡΟΣΙΟΣ ΚΑΡΑΤΖΑΣ.

ΜΕΧΡΙ το 1925 η δενδροκαλλιέργεια στην Αυλώνα Τριφυλίας και τα γύρω χωριά ήταν σχεδόν άγνωστη. Μέχρι τότε η Αυλώνα είχε ελάχιστα δένδρα. Χαρακτηριστικά λέγεται ότι είχε μόνο τρία δένδρα, μία μουριά στο σπίτι του Γεωργίου Παπαγεωργίου (Παπαγιάννη), μια μουριά στον κήπο του Χρήστου Καρατζά (Ζούγκου) και ένα πουρνάρι στου Κανέλλου Κανελλόπουλου την αυλή.

Το 1922 εγκαταστάθηκε στο Σιδηρόκαστρο ο γιατρός Κωνσταντίνος Σταυρόπουλος από την Αυλώνα. Κατά τις περιοδείες τους στα ορεινά χωριά της περιοχής του τέως Δήμου Αυλώνος, τόσο αυτός όσο και ο γιατρός από το Σιδηρόκαστρο Περικλής Οικονομόπουλος, έκαναν λόγο για την ανάπτυξη της δενδροκαλλιέργειας. Όμως δεν υπήρχαν κάτοικοι που να γνωρίζουν αυτή την καλλιέργεια. Στα χωράφια υπήρχαν μόνο  αυτοφυή άγρια δένδρα.
Το 1925 όμως επέστρεψε από την Αμερική ο Σωτήρης Νικολού  Κανελλόπουλος (Σωτήρη-Νικολός). Ο Σωτήρης  γεννήθηκε περί το 1890 στην Αυλώνα. Γονείς του ήταν ο Νικολός Χρήστου Κανελλόπουλος και η  Μαριγώ Γεωργίου Βουδούρη. Σε μικρή ηλικία έφυγε για την Αμερική. Επέστρεψε στο χωριό, αλλά  ξαναγύρισε στην Αμερική, και επέστρεψε στην Αυλώνα οριστικά το 1925. Όπως γράφει ο γιος του Νικολός, ο Σωτήρης αγαπούσε πολύ την πρώτη του γυναίκα του Αικατερίνη  που ήταν κόρη του επί τρεις τετραετίες δημάρχου Αυλώνος  Γεωργίου Βουδούρη (Κράντου),1806-1891. Με την Αικατερίνη, που ήταν πανέμορφη, απέκτησε μία κόρη την Ευτέρπη, που παντρεύτηκε τον Διονύσιο Φιλντίση από την Βανάδα το 1938. Κατά τον τοκετό η Αικατερίνη πέθανε. Ο Σωτήρης ξαναπαντρεύτηκε την Αλεξάνδρα, κόρη του Αθανασίου Σταυροπούλου, γνωστού με το παρατσούκλι Θανασέλος, και απέκτησε τον Νικολό το 1926. Δεν γνωρίζουμε πόσο ακριβώς χρόνο έμεινε στην Αμερική. Όμως είναι σε όλους γνωστό πως εκεί είχε εργαστεί στην δενδροκομία και όταν επέστρεψε έφερε μαζί του αρκετές γνώσεις για την δενδροκομία  και  χρήματα. Ο Σωτήρης ήταν πολύ προοδευτικός και καλόκαρδος  άνθρωπος, γνώριζε γράμματα και ήταν Βενιζελικός. Τότε στην Αυλώνα όλοι ήταν Βασιλικοί εκτός από ελαχίστους μεταξύ των οποίων ο Γιαννίκος Σταυρόπουλος και ο Κλείτσας Καρατζάς.
Ο Σωτήρης κατά την επιστροφή του βρήκε, όπως προανέφερα, κατάλληλο έδαφος για την ανάπτυξη της δενδροκομίας. Οργάνωσε τους νέους του χωριού αλλά και των γύρω χωριών και του μετέφερε τις γνώσεις που είχε αποκτήσει στην Αμερική. Σιγά – σιγά η ομάδα μεγάλωνε και για καλύτερη οργάνωση σύστησαν ένα άτυπο Σύλλογο Φιλοδένδρων με πρόεδρο τον Σωτήρη και ιδρυτικά μέλη τον Διαμαντή Καρανδρέα, τον Παναγιώτη Παπαγεωργίου, τον Νικόλαο Σταυρόπουλο(Καλέση), τον Γεώργιο Κανελλόπουλο (Πέκο) τον  Γεώργιο Παπαγεωργίου (Παπαγιάννη),  και τους Χρήστο Κολέτσο (Κωνσταντάρα) και Αριστείδη Καρατζά, που είχαν αποστρατευτεί από την Αστυνομία Πόλεων και είχαν γυρίσει στο χωριό με πολύ όρεξη και καλό κομπόδεμα, και πολλούς άλλους μικρότερους και μεγαλύτερους στην ηλικία.
Ο Σύλλογος φρόντιζε να βρουν φυτάδια για τα δένδρα που θα φύτευαν όπως ελιές, καρυδιές, αμυγδαλιές, μηλιές, τσαπελοσκιές, αμπέλια κτλ.    Στο Σύλλογο επίσης οι Αυλωνίτες έμαθαν πώς να περιποιούνται τα νέα δένδρα, κλάδεμα, όργωμα, ανανέωση κτλ. Εκεί έμαθαν επίσης να φυτεύουν κληματαριές στα μπαλκόνια και τις αυλές τους, να  κεντρώνουν τα δένδρα και κυρίως τις αγριελιές, αγριαχλαδιές, συκιές κτλ. και να παράγουν  νέες ποικιλίες. Έτσι όλοι οι ενδιαφερόμενοι έγιναν  άριστοι κλαδευτές και γέμισαν τα χωράφια με παντός είδους δένδρα.
Τότε έμαθαν ότι η ελιά ευδοκιμεί από την Μεγάλη Βρύση και κάτω. Παρακινούμενοι ο ένας από τον άλλον φυτέψαν χιλιάδες ρίζες ελιές κυρίως από την θέση Μεγάλο Χωράφι και κάτω μέχρι τα όρια του χωριού Καρυές. Τότε κέντρωσαν όλες τις αγκορτσιές σε αχλαδιές και έκαναν μοσχομυρωδάτα αχλάδια από τον Θεριστή μέχρι τον Οκτώβρη. Τότε φυτέψαν πολλά αμπέλια στην Χοντροσκιά, στην Χιλιμοϊδού, στον Βαρικό και αλλού.
Ας αφήσουμε το μυαλό μας να γυρίσει πίσω ή  την φαντασία μας να δημιουργήσει  την εικόνα των δενδροφυτευόμενων  χωραφιών εκείνης της εποχής. Κάθε βδομάδα είχε μια  «Ξέλαση» για το φύτεμα ενός νέου περιβολιού. Όλοι οι δρόμοι ήταν γεμάτοι με ανθρώπους όλων των ηλικιών αλλά κυρίως από  νέους και νέες με τις αξίνες στον ώμο που πήγαιναν να συμμετάσχουν με χαρά στο άνοιγμα των «γουβιών» για το φύτεμα των ελιών ή των αμπελιών. Εκεί στο χωράφι  ανταγωνίζονταν ποιος θα ανοίξει τις περισσότερες γούβες, εκεί  τραγουδούσαν και ερωτευόταν παραγωγικά.
Ο Σύλλογος Φιλοδένδρων λειτούργησε και ως μία κοινωνική πολιτιστική ομάδα. Μεταξύ των άλλων δραστηριοτήτων  φύτεψε και  τα δένδρα της παλιάς πλατείας του χωριού, ακακίες, μουριές και άλλα καλλωπιστικά δένδρα που δεν υπάρχουν σήμερα. Να σημειωθεί ότι παράλληλα λειτουργούσε και ο Σύλλογος Βαρελοφρόνων της Αυλώνας, που είχε ιδρυθεί παλιότερα, αλλά για αυτό θα γράψω άλλη φορά.
Η μεγάλη ανάπτυξη της δενδροκομίας κράτησε μέχρι το 1950, όπου κατά την γνώμη μου είχαν καλλιεργηθεί και τα πιο μικρά χωράφια του χωριού. Όλη αυτή η προσπάθεια άρχισε να φθίνει μετά την εξωτερική και εσωτερική  μετανάστευση της δεκαετίας 1955-1965. Σιγά- σιγά τα εγκαταλειμμένα δένδρα ξεράθηκαν και εξαφανίστηκαν, μόνο οι ελιές καλλιεργούνται ακόμα, και ας ελπίσουμε να μην εγκαταλειφθούν ποτέ.
Ο Σωτήρης Κανελλόπουλος ήταν άτυχος διότι το 1931 πέθανε από πνευμονία και μετά από δύο χρόνια πέθανε και η δεύτερη γυναίκα του και έμειναν τα παιδιά του ορφανά και από τους δύο γονείς. Όμως ο σπόρος της δενδροκομίας είχε ήδη φυτρώσει στην Αυλώνα για τα καλά. Οι Αυλωνίτες συνέχισαν με μεγάλη ορμή την δενδροκαλλιέργεια όπως προαναφέραμε, που τους ανέβασε πολύ το εισόδημα αλλά και  την ομορφιά του μέχρι τότε άνυδρου και κατάξερου χωριού τους. Ας είναι αιωνία η μνήμη του Σωτήρη – Νικολού, που έπαιξε καθοριστικό ρόλο στην νωρίτερα εφαρμογή της δενδροκαλλιέργειας στην Αυλώνα. Διότι χωρίς αυτή δεν είμαι σίγουρος αν η Αυλώνα σήμερα θα ήταν χωριό με  κατοίκους.
 Υ.Γ. Από καιρό ήθελα να δημοσιεύσω αυτό το σημείωμα αλλά μου έλειπε η φωτογραφία του Σωτήρη-Νικολού, η οποία περιέχεται  στο άλμπουμ του Επαμεινώνδα Παπαδόπουλου που ανάρτησε στο FACEBOOK ο Κώστας Β. Αδαμόπουλος.

Μια ξεχωριστή γιορτή της ελιάς στο γραφικό Καστόρι Λακωνίας. Πρόκειται για τη σημαντικότερη αγροτική γιορτή του τόπου και τη γιορτάζουν με μπουκουβάλα, φασολάδα, κρασί, μουσική και χορό. Και, φυσικά, με πεζοπορία στα μονοπάτια και τα φαράγγια του μαγευτικού Βόρειου Ταΰγετου! Ένα  βιωματικό ρεπορτάζ – αφιέρωμα από την Μυρσίνη Γρηγόρη στην έντυπη έκδοση της Υ. Χ. (Ύπαιθρος Χώρα) που θα εντυπωσιάσει ιδιαίτερα τους φυσιολάτρες και τους λάτρεις των λαϊκών παραδόσεων και γιορτών. Ιδού:

Η κοντινή απόσταση από τη Σπάρτη, η καλαισθησία του και οι άρτιες υπηρεσίες του, έχουν κάνει το Καστόρι ή Καστόρειο αγαπημένο προορισμό για όλο τον χρόνο. Είναι ιδιαίτερα γνωστό στους φυσιολάτρεις για το μοναδικής ομορφιάς φαράγγι, που βρίσκεται έξω ακριβώς από το χωριό. Έτσι, λοιπόν, και φέτος, εναλλακτικοί και φυσιολάτρεις, πεζοπορικές ομάδες, ποδηλάτες, αλλά και απλοί επισκέπτες, έδωσαν το «παρών» στη 10η υπαίθρια «Γιορτή της Μπουκουβάλας».

ΠΟΥ ΕΙΝΑΙ

Χτισμένο στη βορειοδυτική πλευρά του Ταΰγετου, σε υψόμετρο 500 μέτρων, το Καστόρι είναι ένα χωριό στο οποίο θαρρεί κανείς πως ο χρόνος έχει σταματήσει. Αξίζει να το περπατήσετε και να χαζέψετε τα πέτρινα σπιτάκια του, με τις κόκκινες κεραμιδοσκεπές, τα χρωματιστά παραθυρόφυλλα και τις τοξωτές αυλόπορτες, τις πέτρινες βρύσες και τις βυζαντινές του εκκλησίες. Απέχει μόλις 17 χιλιόμετρα από την πόλη της Σπάρτης και 225 χιλιόμετρα από την Αθήνα.

Οι κάτοικοι δεν επαναπαύονται, ωστόσο, σε δόξες περασμένων εποχών. Άνθρωποι ανήσυχοι, όλο σκαρφίζονται καινούργιες ιδέες για να αναδείξουν τον τόπο τους. Ακόμα και σε εποχές δύσκολες, δεν παύουν να καλωσορίζουν με αίσθημα χαράς και ευγνωμοσύνης τον ερχομό του ευλογημένου καρπού: της ελιάς! Και, ακριβώς για το καλωσόρισμά της, οργανώνουν κάθε χρόνο, το μήνα Νοέμβριο, τη Γιορτή της Μπουκουβάλας. Πρόκειται για τη σημαντικότερη αγροτική γιορτή του τόπου και τη γιορτάζουν με μπουκουβάλα, φασολάδα, κρασί, μουσική και χορό. Και, φυσικά, με πεζοπορία στα μονοπάτια και τα φαράγγια του μαγευτικού Βόρειου Ταΰγετου!

Και τι σημαίνει, εντέλει, «μπουκουβάλα»; Πρόκειται για μια λέξη, η ετυμολογία της οποίας αγνοείται, η γεύση της, όμως, σίγουρα θα σας… απογειώσει! Μιλάμε για το απόλυτο γκουρμέ του λιοτριβιού, αν και η συνταγή της είναι κάτι παραπάνω από απλή. «Ξεροψήνεις το ζυμωτό ψωμί στα κάρβουνα και πάνω στην καψαλισμένη φέτα ρίχνεις λεμονάκι και… μπλουμ στο φρέσκο πρωτόλαδο, που μόλις έχει βγει από το εργοστάσιο. Υπέροχα πράσινο και «εκρηκτικό» στη γεύση, το λάδι ποτίζει το ψωμί και συμπληρώνεται από αλάτι και ρίγανη. Το αποτέλεσμα είναι αναπάντεχα γευστικό μέσα στην απλότητά του», μας περιγράφει κ. Λαγανάς.

ΣΤΟΥ ΆΙ ΜΑΜΑ

Στη Γιορτή της Μπουκουβάλας συμμετέχει όλο το χωριό. Είναι μια γιορτή χαράς, που συνεχίζει την παράδοση του τόπου και στην οποία είναι ευπρόσδεκτοι όλοι. Πρόκειται για το δημιούργημα του Συλλόγου Φίλων Ταϋγέτου «Η Λουσίνα», με τη χορηγία του Δήμου Σπάρτης. «Με την έναρξη της ελαιοκομικής περιόδου, το Δ.Σ. του συλλόγου σας προσκαλεί στη 10η Γιορτή Μπουκουβάλας, την Κυριακή 27 Νοεμβρίου, που πραγματοποιείται στο χωριό μας, στο Καστόρι Λακωνίας. Κοπιάστε να δοκιμάσετε την μπουκουβάλα και το φρέσκο μας λάδι! Προσφέρουμε, επίσης, φασολάδα, ντόπια λουκάνικα, ελιές και κρασί με ένα ευρώ το μισό λίτρο», μας προσκαλεί ο κ. Κώστας Λαγανάς, πρόεδρος του συλλόγου και πρωτεργάτης του εγχειρήματος. Σημειώνουμε ότι οι εκδηλώσεις θα πραγματοποιηθούν στην είσοδο του χωριού, εκεί όπου οι πηγές Άι Μάμα θα σας υποδεχτούν και θα σας ξεδιψάσουν με το ελαφρύ κρυστάλλινο νερό τους.

ΜΙΣΟΣΠΟΡΙΤΙΣΣΑ

Μόλις δέκα λεπτά με τα πόδια από το χωριό, μπορείτε να επισκεφθείτε το εκκλησάκι της Παναγίας της Μισοσπορίτισσας. Κανείς δεν ξέρει πόσους αιώνες αγναντεύει το Καστόρι. Το ξωκλήσι είναι κυριολεκτικά χωμένο μέσα στα σπλάχνα του Ταΰγετου. Η θέα του χωριού από εκεί είναι εκπληκτική. Σύμφωνα με την παράδοση, εδώ υπήρξε το ασκηταριό του Αγίου Θεόκλητου. Ένας θρύλος αναφέρει τα εξής: Μια γριά γυναίκα είδε στον ύπνο της ότι σ’ εκείνο το σημείο βρισκόταν η εικόνα της Παναγίας. Πήγε, λοιπόν, και την πήρε σπίτι της. Η εικόνα, όμως, επέστρεψε στο αρχικό σημείο, μέσα στη σπηλιά. Έτσι, η γυναίκα μετά απ’ το θαύμα αυτό, έχτισε το ξωκλήσι το οποίο ανακαινίστηκε πριν 50 χρόνια περίπου.

ΤΟ ΧΑΒΙΑΡΙ

Αξίζει να επισκεφθείτε την επιχείρηση παραγωγής πέστροφας και σολομού της οικογένειας Γεροντίδη, στις πηγές του Αγίου Μάμα. Είναι η μοναδική στην Ελλάδα που παράγει γκουρμέ (gourmet) προϊόντα, όπως χαβιάρι. Μάλιστα, είχε την τιμητική της στην ταινία «ο Θεός αγαπάει το χαβιάρι». Οι πηγές ξεκινούν από την είσοδο του ιχθυοτροφείου, που έχει πάντα καθαρό τρεχούμενο νερό, ένα ασύγκριτο πλεονέκτημα για τη διαμόρφωση και τη γεύση του ψαριού.

ΤΟΠΙΚΕΣ ΛΙΧΟΥΔΙΕΣ

Μετά από τον περίπατο στη φύση, μπορεί κανείς να χαλαρώσει πίνοντας καφεδάκι στα μαγαζιά του χωριού ή να κάνει μερικές ακόμη βόλτες, προκειμένου να προμηθευτεί τις τοπικές λιχουδιές. Γιατί, μαζί με τα γύρω χωριά, το Καστόρι έχει πραγματικά όλα τα καλά του κόσμου. Καλό κρέας, λουκάνικα και το φημισμένο σύγκλινο, φρέσκο γάλα και τυροκομικά, φρέσκια πέστροφα και σολομό, ζυμαρικά, ελαιόλαδο, εσπεριδοειδή, βότανα και αρωματικά, κρασί και αποστάγματα. Οι τοπικές συνταγές περιλαμβάνουν κολοκυθοκορφάδες, μπαρδουνιώτικο κόκορα στην κατσαρόλα με σάλτσα ντομάτας και κύβους από κεφαλοτύρι, πιταρούδες, όπως λένε τις λοιπές χορτόπιτες, λαλάγγια, καγιανά και τσιγαρολάχανα.

ΟΙ ΦΙΛΟΙ ΤΟΥ ΤΑΫΓΕΤΟΥ,

Η ΛΟΥΣΙΝΑ ΚΑΙ

ΟΙ ΕΠΙΤΥΧΙΕΣ ΤΟΥΣ

Ο σύλλογος αριθμεί περίπου 200 μέλη και ιδρύθηκε το 2000, από μία ομάδα ανθρώπων που αγαπούν το βουνό

Ο Σύλλογος Φίλων Ταΰγετου «Λουσίνα», (έτσι λεγόταν το παλιό Καστόρι, στα 1.400 μέτρα υψόμετρο), είναι ουσιαστικά μια δραστήρια περιβαλλοντική οργάνωση με πολλές επιτυχίες και δράσεις στο ενεργητικό της. Με ευκολία θα τον χαρακτήριζε κάποιος προστάτη του βουνού. Έχει περίπου 200 μέλη και ιδρύθηκε το 2000, από μία ομάδα ανθρώπων που αγαπούν τον Ταΰγετο. Η Γιορτή της Μπουκουβάλας αποτελεί δικό τους εγχείρημα και, όπως μας εξηγεί ο κ. Λαγανάς, «βασικός σκοπός μας είναι η προστασία του φυσικού περιβάλλοντος του Ταΰγετου. Όμως, μέσα στις επιδιώξεις μας είναι και η σύσφιξη των σχέσεων μεταξύ των μελών, αλλά και μεταξύ των κατοίκων της περιοχής, όπως και η συνεργασία με όλους τους φορείς της πολιτείας. Γενικότερα επιθυμούμε να αναδείξουμε το φυσικό, αλλά και το πολιτιστικό περιβάλλον της περιοχής. Με αφορμή τη συγκεκριμένη γιορτή θέλουμε να διαφημίσουμε το εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο της περιοχής και τις επιτραπέζιες ελιές μας. Επίσης, στόχος μας είναι να αναδείξουμε το βουνό μας ως τον απόλυτο προορισμό για περιπατητικό και εναλλακτικό τουρισμό». Ο Κώστας Λαγανάς έχει στο ενεργητικό του αμέτρητες ώρες πεζοπορίας, αναρρίχησης και καταβάσεων. Σε αυτόν πρέπει να απευθυνθεί κάποιος εδώ, εάν θέλει να ασχοληθεί με σπορ στη φύση, μια και ο τόπος είναι ιδανικός για τέτοιες δραστηριότητες.

ΠΕΖΟΠΟΡΙΑ

Αν δεν περπατήσεις στα ζωογόνα μονοπάτια του Ταΰγετου, του περήφανου μυστηριακού βουνού, δεν μπορείς να υποψιαστείς αυτόν τον άλλο ορεινό κόσμο. Στον Βόρειο Ταΰγετο σε περιμένει ένα εξαιρετικά οργανωμένο δίκτυο μονοπατιών (105 χλμ.) με σήμανση που εγγυάται ότι, ακόμη κι αν ακολουθείς μονοπάτι για πρώτη φορά στη ζωή σου, δεν υπάρχει περίπτωση να χάσεις τον δρόμο σου. Για τη συντήρηση του δικτύου τα εύσημα τα παίρνει και πάλι η «Λουσίνα» χάρη στην αξιοθαύμαστη εθελοντική εργασία. Οι διαδρομές είναι όλες μαγευτικές, ενώ οι βαθμοί δυσκολίας τους κυμαίνονται από εύκολες μέχρι πολύ δύσκολες που καταλήγουν στις κορυφές του βουνού.

Μια από τις ωραιότερες και ευκολότερες διαδρομές είναι εκείνη που ξεκινά λίγο έξω από το Καστόρι, ακολουθώντας την πορεία του ποταμού Κάστορα, ο οποίος «βάφτισε» το χωριό και έχει πάρει το όνομα του μυθικού αδερφού της Ωραίας Ελένης. Η διαδρομή είναι σχεδόν επίπεδη, με το μονοπάτι να κινείται κάτω από αιωνόβια δέντρα τα οποία σχεδόν κρύβουν τον ουρανό, πάνω σε ξύλινα γεφυράκια, πλάι σε ερείπια παλιών νερόμυλων.

Μετά από σαράντα, περίπου, λεπτά πεζοπορίας, το μονοπάτι καταλήγει στο Μαρμαρογέφυρο, το παλιό τοξωτό γεφύρι του Κάστορα, που βρίσκεται πολύ κοντά στο ομώνυμο χωριό. Είναι το γεφύρι που στέκει πάνω απ’ τον χείμαρρο ο οποίος κατεβαίνει απ’ το χωριό Γεωργίτσι και χύνεται στον Ευρώτα ποταμό, από την πλευρά του κάμπου. Αναμφισβήτητα, πρόκειται για ένα αξιόλογο έργο, που κινεί σήμερα τον θαυμασμό με την τεθλασμένη γραμμή του και τις τρεις μαρμαρόχτιστες καμάρες.

 Την ταινία «Final Cut: Hölgyeim és uraim» σε σκηνοθεσία György Pálfi με τους Brigitte Bardot, Alain Delon, Bruno Ganz, θα προβάλει σήμερα στις 9.30 μ.μ. στο αμφιθέατρο «Θόδωρος Αγγελόπουλος» στο Εργατικό Κέντρο, η Νέα Κινηματογραφική Λέσχη Καλαμάτας.

Μια ταινία όπου ο Alain Delon κάνει τα γλυκά μάτια στην Marilyn Monroe, ο Jackie Chan σπεύδει να σώσει τη Jeanne Moreau, ο Daniel Craig συμπρωταγωνιστεί με την Greta Garbo και η Sharon Stone με τον Marcello Mastroianni, ενώ ο φανταστικός ψηφιακός κόσμος του Τζέιμς Κάμερον συνυπάρχει με την ασπρόμαυρη νοσταλγία του Τσάρλι Τσάπλιν…

Ο απρόβλεπτος Ούγγρος σκηνοθέτης György Pàlfi, δημιουργός εκκεντρικών διαμαντιών όπως το «Hukkle» και το διαβόητο «Taxidermia», πέρασε τρία ολόκληρα χρόνια κλεισμένος στο δωμάτιο του μοντάζ, δημιουργώντας ένα απαράμιλλο, δεξιοτεχνικό κολάζ, φτιαγμένο εξ ολοκλήρου από σύντομα αποσπάσματα πάνω από 450 ταινιών από ολόκληρο των κόσμο, ενωμένων οργανικά σε μια ενιαία αφήγηση.

Από το «Metropolis» μέχρι το «Avatar» και από τον «Γαλάζιο Άγγελο» μέχρι την «Ερωτική Επιθυμία», χαρακτήρες γεννιούνται, μεγαλώνουν, ερωτεύονται, παντρεύονται και δοκιμάζονται, συνθέτοντας την απόλυτη boy meets girl φιλμική εμπειρία. Ένα ιδιοφυές απόσταγμα των κάθε είδους μοτίβων που ο κινηματογράφος εντύπωσε στο συλλογικό μας ασυνείδητο, το «Final Cut» αποτελεί ένα απολαυστικό best of των καλύτερων ταινιών που έγιναν ποτέ και ταυτόχρονα την πιο αρχετυπική ερωτική ιστορία που μας χάρισε το σινεμά.

• Η είσοδος είναι 4 ευρώ ενώ για νέους κάτω των 18 ετών η είσοδος είναι ελεύθερη.

ΤΗΝ ΤΑΙΝΙΑ «Grand Hotel» σε σκηνοθεσία Edmund Goulding, με τους παίζουν: Greta Garbo, John Barrymore, Joan Crawford θα προβάλει σήμερα στις 9.30 μ.μ. ((οι πόρτες ανοίγουν στις 21:15), στο αμφιθέατρο «Θόδωρος Αγγελόπουλος» στο Εργατικό Κέντρο, η Νέα Κινηματογραφική Λέσχη Καλαμάτας.

Μεσοπόλεμος, Βερολίνο, Ξενοδοχείο Γκραντ Οτέλ.  “Κόσμος έρχεται, κόσμος φεύγει, τίποτα ποτέ δε συμβαίνει…” παρατηρεί  ο γιατρός Ότενσλαγκ (Λιούις Στόουν) στην αρχή και το τέλος της ταινίας. Κι όμως αυτή τη φορά κάτι συμβαίνει, καθώς οι μοίρες ανθρώπων με διαφορετικές ιστορίες από διαφορετικές κοινωνικές τάξεις διασταυρώνονται μέχρι την τελική κορύφωση. Μια διάσημη μπαλαρίνα στο τέλος της καριέρας της, ένας γοητευτικός αλλά χρεωκοπημένος βαρόνος, μια φιλόδοξη στενογράφος, ένας βαριά άρρωστος λογιστής και ένας σκληροτράχηλος εργοστασιάρχης, συναντώνται σε ένα πολυτελές ξενοδοχείο και οι προσωπικές ιστορίες τους γίνονται μία.

Βασισμένο στο μυθιστόρημα της Βίκι Μπάουμ “Menschen im Hotel”, το Grand Hotel αποτελεί το πρώτο δείγμα σπονδυλωτής ταινίας στην ιστορία του κινηματογράφου. Παρά το γεγονός ότι πρωταγωνιστούν τα μεγαλύτερα ονόματα της εποχής, οι σκηνές είναι τόσο ομοιόμορφα δομημένες και ο χρόνος τόσο ισομερώς καταμερισμένος, που όλοι έχουν τη θέση τους και κανένας δεν κλέβει την παράσταση από τον άλλον. Μάλιστα η συνταγή αυτή των σπονδυλωτών ταινιών με συνάθροιση πολλών αστέρων είχε μεγάλη επιτυχία στη δεκαετία του ΄60 και ονομάστηκε «the Grand Hotel formula».

Το Γκραντ Οτέλ είναι η μοναδική ταινία στην ιστορία των Όσκαρ  που έλαβε μόνο μία υποψηφιότητα και την κέρδισε, αυτή της καλύτερης ταινίας.

• Η είσοδος είναι 4 ευρώ ενώ για νέους κάτω των 18 ετών η είσοδος είναι ελεύθερη.

Την ταινία «21 Γραμμάρια» [2003] του Alejandro G. Iñárritu με τους Sean Penn, Benicio Del Toro, Naomi Watts θα προβάλει σήμερα στις 9.30 μ.μ. (οι πόρτες ανοίγουν στις 9:15) στο αμφιθέατρο «Θόδωρος Αγγελόπουλος» στο Εργατικό Κέντρο, η Νέα Κινηματογραφική Λέσχη Καλαμάτας.

Λένε ότι ο άνθρωπος  χάνει 21 γραμμάρια  τη στιγμή του θανάτου, ότι τόσο ζυγίζει η ψυχή του… Σε αυτό το μεταίχμιο του θανάτου διασταυρώνονται, μια νεαρή γυναίκα που ζει ευτυχισμένη με την οικογένειά της, ένας πρώην κατάδικος που ανακάλυψε την αλήθεια του Θεού, ένας καρδιοπαθής που χρειάζεται επειγόντως να υποβληθεί σε μεταμόσχευση καρδιάς και ένα βίαιο συμβάν που ανατρέπει τις ισορροπίες.

Η δεύτερη ταινία του ταλαντούχου Αλεχάντρο Γκονζάλες Ιναρίτου είναι μια διατριβή για τη ζωή και τον θάνατο, για τη διατήρηση της ελπίδας κάτω από αντίξοες συνθήκες και τη δύναμη της συγγνώμης. Το γνωστό στυλ του σκηνοθέτη, με νευρική κάμερα και σκοτεινή φωτογραφία, επιδεικνύει ένα εξαιρετικό ταλέντο στην καταγραφή των συναισθημάτων, που επιμένει να εμβαθύνει στις σχέσεις και τα αισθήματα όχι μόνο των τριών πρωταγωνιστών, αλλά και των ανθρώπων γύρω τους.

Η αφήγηση δεν ακολουθεί τη γραμμική ροή του χρόνου, μπλέκει δεξιοτεχνικά το παρόν με το παρελθόν, την αρχή και την κατάληξη, δίνοντας έτσι έμφαση στην τραγικότητα των καταστάσεων, ενώ οι τρεις πρωταγωνιστές, κάτω από τη σοφή καθοδήγηση του σκηνοθέτη, ξεπερνούν κυριολεκτικά τον εαυτό τους.

Ο Σον Πεν κέρδισε το βραβείο ερμηνείας  στο φεστιβάλ Βενετίας ενώ η  Ναόμι Γουότς και ο Μπενίσιο ντελ Τόρο ήταν υποψήφιοι για Όσκαρ α΄ γυναικείου και β΄ αντρικού ρόλου αντίστοιχα.

• Η είσοδος είναι 4 ευρώ ενώ για νέους κάτω των 18 ετών η είσοδος είναι ελεύθερη.

Απαγορεύεται, πλέον, ύστερα από απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου, η στάθμευση επί της προσόψεως του Μουσείου Παραδοσιακής Φορεσιάς του Λυκείου των Ελληνίδων (μόνιμη έκθεση της συλλογής ελληνικών ενδυμασιών «Βικτωρία Γεωργίου Καρέλια») στην οδό Σταδίου 64, στην Καλαμάτα, πλην της στάθμευσης λεωφορείου. Σκοπός της απαγόρευσης στάθμευσης είναι να εξυπηρετείται λειτουργικά το Μουσείο, αλλά και να αναδεικνύονται οι προθήκες του ισογείου, οι οποίες προβάλλουν την ελληνική παραδοσιακή φορεσιά.

• Απόφαση ελήφθη, μένει να υλοποιηθεί και να είναι σεβαστή από όλους!
  «Φ»

Παρασκευή 4 Νοεμβρίου, 14.30-16.30 αίθουσα Δημοτικού Ωδείου Καλαμάτας
Ειδικό εκπαιδευτικό σεμινάριο με τη μουσικοπαιδαγωγό Νάνση Τουμπακάρη, για τους δασκάλους της Πρωτοβάθμιας και τους καθηγητές της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης

Σάββατο 5 Νοεμβρίου, 10.30-13.30 & 17.00-20.00, ξενοδοχείο Rex
Ειδικό επιμορφωτικό σεμινάριο με τον καθηγητή Εθνομουσικολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών, Λάμπρο Λιάβα, με θέμα «Εισαγωγή στην Ελληνική Δημοτική Μουσική» (πρωί) και «Εισαγωγή στην Ελληνική Αστική Λαϊκή Μουσική» (απόγευμα)20.30, αμφιθέατρο Μουσικού Σχολείου Καλαμάτας
Συναυλία της Ορχήστρας Ελληνικής Μουσικής «Φοίβος Ανωγειανάκης» με αστικά λαϊκά τραγούδια της Σμύρνης και της Πόλης.
Η είσοδος είναι ελεύθερη για το κοινό.
Κυριακή 6 Νοεμβρίου, 11.00, αμφιθέατρο Μουσικού Σχολείου Καλαμάτας
Mουσική τιμητική εκδήλωση, όπου θα βραβευτούν με ειδικό δίπλωμα από το Κέντρο Ελληνικής Μουσικής «Φοίβος Ανωγειανάκης» και το Λύκειον των Ελληνίδων οι παλαίμαχοι τοπικοί λαϊκοί οργανοπαίκτες και οι ερευνητές της λαογραφίας της περιοχής. Θα ακολουθήσει μουσικό πρόγραμμα με τη συμμετοχή μελών των ΚΑΠΗ και μαθητών του Μουσικού Σχολείου.
Είσοδος ελεύθερη

Να σημειωθεί πως οι εκπαιδευτικές δράσεις του προγράμματος πραγματοποιούνται με τη χορηγία του Ιδρύματος Γεωργίου & Βικτωρίας Καρέλια.

ert.gr

Εικόνες από τον πόλεμο του 1940 αναβίωσαν στην παρέλαση της Καρύστου στην Εύβοια.

Μέλη του ιππικού ομίλου παρέλασαν φορώντας στολές της εποχής και ανεβασμένοι σε μουλάρια που ήταν φορτωμένα με προμήθειες.

Φωτογραφίες του Γιώργου Λυκουρόπουλου από το Star Κεντρικής Ελλάδας 

Την περασμένη Κυριακή, 16 Οκτωβρίου 2016, πραγματοποιήθηκε Αγιασμός από τον π. Παναγιώτη, στον Αθλητικό Σύλλογο Χορού ”ΞΕΝΙΑ” Καλαμάτας με συμμετοχή απ’ όλα τα τμήματα, μικρών και μεγάλων παιδιών. Ακολούθησε γλέντι με εδέσματα, καλό κρασάκι και τι άλλο… πολύς χορός.

Καλή και ευλογημένη χορευτική χρονιά σε δασκάλους και παιδιά!!!