Η απομείωση του χρέους δεν αποτελεί πανάκεια…

Ένα ευχάριστο μήνυμα που εκπέμπετε το τελευταίο διάστημα είναι ότι στο ζήτημα του χρέους όλοι συμφωνούν στο αίτημα της άμεσης βελτίωσης των όρων αποπληρωμής. Το ελληνικό αίτημα υποστηρίζεται ενθέρμως και από την Τράπεζα της Ελλάδας, μέσα από δηλώσεις του κεντρικού Έλληνα τραπεζίτη, που τονίσει την αναγκαιότητα της ρύθμισης με το μάτι στην συμμετοχή της χώρας στην ποσοτική χαλάρωση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας και με απώτερο στόχο την άρση των capital controls και την διευκόλυνση των επενδύσεων.
Το αν θα έρθουν επενδύσεις, ελληνικές ή ξένες, δεν εξαρτάται βέβαια από την ρύθμιση του χρέους μας, αλλά από το αν οι επενδυτές εμπιστεύονται τη χώρα. Τι σημαίνει εμπιστοσύνη;
Σημαίνει ότι θα θεωρούν πως υπάρχουν συγκεκριμένοι, σταθεροί και ευνοϊκοί κανόνες του παιχνιδιού για να επενδύσουν, ότι τα κόμματα που θα εναλλάσσονται στην κυβέρνηση δεν θα ανατρέπουν τα δεδομένα και πως η χώρα θα ακολουθεί μια προδιαγεγραμμένη πορεία προς την ανάπτυξη, εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ωστόσο κοινή διαπίστωση επενδυτών και πολιτών είναι πως το κράτος δεν λειτουργεί.
Αφετηρία όλων των κακών κατά την άποψη μου είναι η εσφαλμένη αντίληψη των κομμάτων σχετικά με τη δημόσια περιουσία, με το δημόσιο χρήμα, αλλά και με τον ρόλο του Δημοσίου τομέα στην χώρα και στην οικονομία.
Τα κόμματα θεωρούν τα δημόσια έσοδα, λεφτά του δημοσίου. Δεν υπάρχουν όμως λεφτά του δημοσίου. Υπάρχουν τα λεφτά των φορολογουμένων τα οποία πληρώνονται θέλοντας και μη στο Δημόσιο για να λειτουργήσει. Το Δημόσιο λοιπόν πρέπει να λειτουργήσει αφού παίρνει τα λεφτά των πολιτών και πρέπει να προσφέρει τις καλύτερες υπηρεσίες. Το ελληνικό δημόσιο όμως δεν λειτουργεί κανονικά. Η λειτουργία του εξαρτάται από τη συγκυρία, από τις διαθέσεις των δημοσίων υπαλλήλων, από την εργατικότητα και το φιλότιμο και την αξιοπρέπεια του κάθε υπάλληλου προσωπικά. Δεν υπάρχει ένα σύστημα που να εξασφαλίζει την λειτουργία του Δημοσίου, που να εξασφαλίζει ότι ο δημόσιος υπάλληλος θα κάνει σωστά τη δουλειά του.
Η δικαιολογία ότι δεν υπάρχουν αρκετά λεφτά για να λειτουργήσει σωστά η χώρα δεν ευσταθεί.
Πρώτον, ούτε όταν υπήρχαν τα λεφτά λειτουργούσε σωστά. Δεύτερον, τα δημόσια έσοδα δεν είναι πολλά αλλά ξοδεύονται και ασκόπως. Επίσης οι κυβερνήσεις δεν φρόντισαν να κλείσουν τους άχρηστους οργανισμούς και τις άχρηστες υπηρεσίες του δημοσίου για να μειώσουν το κόστος. Δεν φρόντισαν να διώξουν τους επίορκους υπαλλήλους, ούτε να φτιάξουν ένα σύστημα αξιολόγησης ώστε αφενός να ελέγχεται η δουλειά και η προσφορά τους και αφετέρου να υποχρεώνονται να αποδώσουν για να μην υποστούν τις κυρώσεις ενός αρνητικού ελέγχου. Έτσι, το αν θα δουλέψουν και τι υπηρεσίες θα προσφέρουν στους πολίτες εξαρτάται απολύτως από τις διαθέσεις και την συνείδηση του κάθε ενός ξεχωριστά. Καμία προοπτική βελτίωσης δεν μπορεί να υπάρξει έτσι.
Θεωρούμε ότι ο Δημόσιος τομέας μειώθηκε επειδή μειώθηκε ο αριθμός των δημοσίων υπαλλήλων λόγω αποχωρήσεων. Μα όσοι αποχώρησαν συνταξιοδοτήθηκαν και συνεχίζουν να πληρώνονται. Ο προϋπολογισμός διέθεσε το τελευταίο διάστημα πάνω από 800 εκατομμύρια για τις συντάξεις στα ασφαλιστικά ταμεία.
Μη ξεχνάμε, ότι όλες οι θέσεις που είναι σήμερα κενές στο οργανόγραμμα του Δημοσίου επειδή φεύγουν μερικοί για σύνταξη και δεν αντικαθιστώνται λόγω απαγόρευσης των προσλήψεων, δεν διαγράφονται από το οργανόγραμμα, αλλά μένουν εκεί για να υπενθυμίζουν οτι είναι κενές και πρέπει να γίνουν προσλήψεις. Και φυσικά, μόλις εμφανισθεί ένα Ευρώ περίσσευμα θα ξεκινήσει πάλι ο χορός των προσλήψεων.
Ο τρόπος λοιπόν που αντιμετωπίζουν το χρήμα των πολιτών οι κυβερνώντες είναι λανθασμένος, θεωρούν το χρήμα αυτό δικό τους ενώ δεν είναι. Λανθασμένος είναι και ο τρόπος που αντιμετωπίζουν τη δημόσια περιουσία. Το Πολυτεχνείο για παράδειγμα, είναι δημόσια περιουσία πράγματι. Και το αφήνουν να καεί για να εκτονωθούν “τα παιδιά”. Το έχουμε όμως πληρώσει εκατό φορές με τους φόρους μας. Πώς το αφήνουν να καεί μαζί με τις ιδιωτικές περιουσίες που καταστρέφονται κάθε χρόνο από “τα παιδιά”;
Όλα αυτά μαζί και φυσικά οι μεγάλες παρεμβάσεις που ποτέ δεν γίνονται στο δημόσιο για τη μείωση της γραφειοκρατίας, για την απελευθέρωση του πολίτη από τη διαπλοκή και τα λαδώματα, για τον περιορισμό των ρουσφετιών, εμποδίζουν τις επενδύσεις και την ανάπτυξη. Αυτά είναι τα μεγάλα φρένα, τα μεγάλα προβλήματα της χώρας. Και κανείς δεν τα αγγίζει. Η ρύθμιση λοιπόν του χρέους δεν θα φέρει αποτέλεσμα αν δεν γίνουν αυτές οι μεταρρυθμίσεις και σε αυτό το σημείο είναι δικαιολογημένη και η επιφυλακτικότητα των εταίρων μας.