Ο Βάρναλης, οι γαϊδουροσύρτες, το άρθρο του Κωνσταντινέα και το «σόι-μπλε»

Του Θανάση  Παντέ

ΟΓΚΟΛΙΘΟΣ των γραμμάτων ο Κώστας Βάρναλης, πεθαίνει τέτοιες μέρες το 1974 σε βαθιά γεράματα. Υπήρξε μείζων ποιητής, αισθητικός, πεζογράφος, φιλόλογος. Υπηρέτησε επίσης τη δημοσιογραφία επί πενήντα χρόνια και βάλε.

ΣΤΑ ΠΙΟ παραγνωρισμένα του κείμενα συγκαταλέγονται τα χρονογραφήματα στην εφημερίδα «Πρωία» την περίοδο 1941-1944. Ορισμένα απ’ αυτά συγκέντρωσε σ’ έναν τόμο ο Γιώργος Ζεβελάκης και τυπώθηκαν το 2007 από τις εκδόσεις Καστανιώτη με τίτλο «Τα φέιγ βολάν της Κατοχής». Η κρίση και τα μνημόνια τα καθιστούν αναπάντεχα επίκαιρα.

ΟΠΩΣ τούτο που παραθέτω κάτωθι και συνιστά, θαρρείς, μια πληρωμένη απάντηση στη ζωολογία που αναπτύχθηκε προχθές στη Βουλή, καθώς ο ένας ένοχος εκπρόσωπος του πόπολου αποκαλούσε τον άλλον γάιδαρο και λοιπά αθώα ζωντόβολα.

ΝΑ, ΛΟΙΠΟΝ, η παρέμβαση του Βάρναλη: Συνελήφθη, κατά το «ανακοινωθέν», μία σπείρα από «ονοκλέπτας», όπως θα λέγανε οι αττικίζοντες, ή «γαϊδουροσύρτες», όπως θα ’λεγε ο λαός. Κι αληθινά, ο λαϊκός όρος είναι παραστατικότερος. Βλέπεις μπροστά σου όλην την εικόνα της κλεψιάς του γαϊδουριού!

ΓΙΑΤΙ, όταν κλέψει κανείς γαϊδούρι, δεν το βάζει στην τσέπη του ή δεν το φορτώνεται στη ράχη του, παρά το λύνει πρώτα από το παλούκι ή το παχνί όπου είναι δεμένο και το σέρνει με το σκοινί σιγά και ήμερα από το χωράφι ή το σταύλο όσο το δυνατό μακρύτερα από το σημείο της κλοπής, κ’ ύστερα μπορεί να το καβαλικέψει και να κόψει δρόμο.

ΑΝ το καβαλίκευε αμέσως, πολύ πιθανό θ’ αγρίευε το ζωντανό και θ’ άρχιζε το κλωτσίδι και το γκάρισμα και θα σήκωνε τον κόσμο στο ποδάρι.

ΟΠΟΤΕ ύστερα, αντίς να τρέχει ο γάιδαρος, θα ’τρεχε ο κλέφτης μ’ αδειανά τα χέρια. Ενώ, αν έχει τη… γαϊδουρινή υπομονή να το σύρει παραέξω στην ερημιά, τότε μπορεί πια να το καβαλικέψει και να το οδηγήσει ή στο γαϊδουροπάζαρο ή στο σφαγείο!

ΕΝ ΠΑΣΗ περιπτώσει, το υποζύγιο είναι το μόνο κλοπιμαίο που δεν το φορτώνεσαι, αλλά σε φορτώνεται και δεν το πας, αλλά σε πάει, που δε σε κουράζει, αλλά κουράζεται το ίδιο. […] Οι ομηρικοί βασιλιάδες ξέρανε τη γοητεία και τη λεβεντιά αυτής της ζωοκλοπής.

Ο ΣΟΦΟΣ Νέστορας καυχιότανε στα γηρατειά του πως όταν ήτανε νέος σε μια νύχτα έκλεψε πενήντα μουλάρια από την Τριφυλία και τα «έσυρε» στην Πύλο! Οι γαϊδουροσύρτες της σπείρας είχανε ρημάξει τα χωριά της Αττικής. Δεν αφήσανε γάιδαρο για γάιδαρο. Αφού σε μια «παρτίδα» μέσα η Αγορανομία κατέσχεσε 50 ποδάρια!

ΣΦΑΖΑΝΕ τ’ αγαθά ζώα, τα γδέρνανε και πουλούσανε το κρέας και τον πατσά τους και τα πόδια τους για μοσχαρίσια. Οι δυστυχισμένοι οι γαϊδάροι δεν έχουν άλλο όπλο ν’ αμυνθούν, παρά τα πόδια τους. Αλλ’ αντίς να κλωτσάνε τους κλέφτες, τους βοηθάνε.

ΓΙΑΤΙ τους τρέχανε απάνω στη ράχη τους τετραποδιστά και πηγαίνανε μοναχοί τους στο μακελειό. Ενα όμως πόδι βρέθηκε να τους κλωτσήσει… μετά θάνατον! Μέσα στον πατσά ενός μαγέρικου βρήκαν οι πελάτες ένα καρφί από πέταλο. Αυτό το καρφί «μαρτύρησε» την κλοπή και πιάστηκε η σπείρα.

ΕΞΕΛΙΠΑΝ, δυστυχώς, οι ονοσύρτες στη δίσεκτη εποχή μας. Θα ’καναν δουλειές με φούντες εντός και πέριξ του Κοινοβουλίου».

***

ΑΦΙΕΡΩΜΕΝΟ στον Κώστα Βάρναλη το κείμενο που προηγήθηκε του Δημήτρη Νανούρη και εξαιρετικές οι αναφορές περί γαϊδάρων στα Βαρναλικά κείμενα ομολογουμένως. 

ΟΣΟΝ ΑΦΟΡΑ τον τόμο «Τα φέιγ βολάν της Κατοχής» είχε παρουσιαστεί στη Καλαμάτα από τον Πολιτιστικό Αντίλογο σε μια εξαιρετική παρουσίαση που έκανε «στο κύμα» ο Γιώργος Ζεβελάκης. 

Ο ΒΑΡΝΑΛΗΣ για ορισμένους ίσως και να είναι παραγνωρισμένος, δεν παύει ωστόσο στα γραπτά του να είναι καίριος και τα σχόλια του με διαχρονική αναφορά στις μέρες που σήμερα διανύουμε. 

***

ΣΟΪΜΠΛΕ και «σόι-ΜΠΛΕ» από τον Πέτρο Κωνσταντινέα σε άρθρο του στο χθεσινό φύλλο της «ΦΩΝΗΣ» όπου σχολιάζει με καυστικότητα τη συμπεριφορά της ΝΔ, χαρακτηρίζοντάς την προκλητική. 

ΤΟ ΑΡΘΡΟ σχολιάστηκε για το λογοπαίγνιο «Σόιμπλε – «σοϊ-ΜΠΛΕ»» που ομολογουμένως ήταν εύστοχο. 

«ΣΟΪ-ΜΠΛΕ» η ΝΔ προ πολλού και τώρα καθ’ οδόν προς την επιστροφή στην εξουσία, το «σόι» καλύπτει τα εσωπροβλήματά του για να διεκδικήσει πάλι το «τσιφλίκι» που θεωρεί πως το έχασε πριν δύο χρόνια. 

ΕΝΤΑΞΕΙ όλα αυτά, αλλά τα προβλήματα στην κοινωνία δεν βρίσκουν τη λύση τους ούτε στη διακυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ, μη γελιόμαστε και μην διατηρούμε ψευδαισθήσεις. 

Η ΒΑΛΙΤΣΑ με το χρέος και τα παράγωγά του θα πάει πολύ μακριά ακόμα, και εμείς δυστυχώς θα συνεχίσουμε να λειτουργούμε σαν αχθοφόροι των δανειστών και των εξαπτέρυγών τους.